Houd de bal in het spel (één bal)

Door Arjen Uittenbogaard

Als facilitator wil je het gesprek op gang houden. Je stelt vragen, luistert goed, vraagt door. Het gaat goed, er komt meer diepgang in de antwoorden. Je merkt dat sommige mensen wat stil zijn en betrekt ook hen met goed gekozen vragen. Nu doen ook zij hun zegje. Iedereen komt aan bod. Je bent goed bezig.

Maar dan besef je dat iedereen jou aankijkt als ze op jouw vragen antwoorden. Ze zijn jóu antwoord aan het geven. Als er al een gesprek tussen de deelnemers is, dan gaat dat via jou. Jij gooit een balletje op en krijgt het telkens teruggekaatst.

Het voelt misschien wel goed om zo centraal te staan: jij bent hard en zichtbaar aan het werk. Maar als de bedoeling is dat de deelnemers met elkaar in gesprek gaan, moet je er niet steeds tussenkomen. Jij staat niet centraal, maar observeert van een afstandje of het goed loopt.

Ballenjongen

Valt het gesprek even stil, dan laat je het even stil, want wellicht pakt iemand vanzelf de bal weer op. Misschien ook niet. Dan breng jij de bal weer in het spel, bijvoorbeeld door iemand een gerichte vraag te stellen, maar meteen weer uit beeld te gaan, zodat die persoon niet jou, maar de groep adresseert met haar antwoord. Of je stelt een ongerichte vraag aan de groep.
Gaat het gesprek om wat voor reden niet meer over het onderwerp dat op de agenda staat, dan moet je misschien even de bal oppakken, het spel stilleggen, jouw observatie delen en verifiëren. Waarna de bal weer in het spel kan.
En het kan gebeuren dat terwijl het gesprek over onderwerp A gaat, iemand aan onderwerp B moet denken en daarover begint. Dat brengt iemand anders op onderwerp C en voor je het weet zijn we bij E of F, terwijl A nog niet ‘af’ was. Jij signaleert dat er meerdere ballen in het spel zijn en legt ze even buiten het speelveld. Je schrijft onderwerpen B-F op een parkeerflap, zodat we weer even terug kunnen naar het originele onderwerp. De mensen voor wie B-F belangrijk waren, zijn dan gerustgesteld dat hun punt niet weg is en kunnen weer meedoen met het gesprek.

Meesterlijk Faciliteren

Tijdens de opening van de workshop stemde je met elkaar het doel ervan vast. Meesterlijk faciliteren is tijdens het gesprek tussen de deelnemers steeds dat doel in de gaten te houden. Jij houdt de bal in het spel. De juiste bal

In april is er weer een uitvoering van de training Meesterlijk Faciliteren, waarin je ook reflecteert op hoe jij zo’n gesprek begeleidt. Er is nog plek…